การฟื้นฟูหลังผ่าตัด หรือกายภาพบำบัด หลังผ่าตัดสำคัญอย่างไร ?
หลังผ่าตัด คนไข้มักจะมีอาการปวดตึง บริเวณที่ผ่าตัด นอกจากนี้อาจมีอาการบวม แดง บริเวณที่ผ่าตัดร่วมด้วย สาเหตุหลักๆ มาจากสารนํ้า และเลือดมาหล่อเลี้ยง บริเวณที่ผ่าตัดเพื่อซ่อมแซมส่วนที่เสียหาย และการไหลเวียนเลือด บริเวณรอบๆแผลลดลงการฟื้นฟูหลังผ่าตัด เพื่อลดอาการปวด บวม หรืออักเสบ
- ทีมงานนักกายภาพบำบัด จะประเมินอาการของคนไข้ และอาจใช้การจัดท่าลดบวม เช่น การยกอวัยวะให้สูง กว่าระดับหัวใจ (ในกรณีที่ผ่าตัดแขนหรือขา) ประคบเย็นบริเวณแผล เพื่อลดอาการปวด และอักเสบ ใช้เครื่องมือทางกายภาพบำบัด เช่น เลเซอร์บำบัด อัลตร้าซาวด์บำบัด หรือ การกระตุ้นไฟฟ้าบำบัด เพื่อเร่งกระบวนการซ่อมแซม ของร่างกาย และลดอาการปวด
กายภาพบำบัด เพื่อฟื้นฟู และเพิ่มความแข็งแรง ของกล้ามเนื้อ
หลังการผ่าตัด คงเป็นเรื่องหลีกเลี่ยงไม่ได้ ที่จะให้ร่างกายส่วนนั้นอยู่นิ่งๆ เพื่อให้แผลยึดติดกันดี ซึ่งการที่เราไม่ขยับร่างกาย หรืออวัยวะส่วนใดๆ ส่วนหนึ่งนานเกิน 2 อาทิตย์ อาจจะทำให้กล้ามเนื้อฝ่อลีบ และอ่อนแรงลง รู้สึกกล้ามเนื้อล้ามากขึ้น เมื่อใช้งาน หรืออาจจะทำให้ข้อติด เมื่อไม่ได้ขยับเป็นเวลานาน ดังนั้นการฟื้นฟูกำลังกล้ามเนื้อ จึงเป็นส่วนสำคัญ ที่ทำให้ผู้ป่วยสามารถกลับไปใช้ชีวิต ได้ตามปกติ ออกแบบท่าออกกำลังกาย ที่มีความเหมาะสม กับอาการของผู้ป่วย การยืดเหยียดกล้ามเนื้อ หรือการช่วยขยับ เพื่อคงองศาการเคลื่อนไหว ลดความตึงตัวของกล้ามเนื้อ และป้องกันการยึดติดของข้อกายภาพบำบัด เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน หรือป้องกันความเสี่ยงหลังการผ่าตัด
- ทีมงานนักกายภาพบำบัด จะช่วยแนะนำ ท่าออกกำลังกายด้วยตนเอง เพื่อการทำกายภาพบำบัดอย่างต่อเนื่อง เมื่อผู้ป่วยกลับไปทำที่บ้าน ให้คำปรึกษา ในการดูแลตนเอง ข้อห้ามข้อควรระวังต่างๆ เพื่อป้องกันภาวะแทรกซ้อน เช่น การเคลื่อนไหวบางท่า ที่ยังไม่ควรทำหลังผ่าตัด แนะนำรูปแบบและวิธีการที่ถูกต้องเมื่อกลับไปใช้ชีวิตประจำวัน เช่น การฝึกหายใจ การเดิน และการเปลี่ยนท่าที่ถูกวิธี